عرفان

عرفان

عرفان اسلامی
عرفان

عرفان

عرفان اسلامی

اسرار و مراتب نیت

مراتب نیت در دیدگاه مرحوم امام و اهل معرفت عبارتند از: نیت "پیش عامّه، عزم بر اطاعت است طمعاً یا خوفاً: یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً.

و در نزد اهل معرفت، عزم بر اطاعت است هیبتاً و تعظیماً: فَاعْبُدْ رَبَّکَ کَانَّکَ تَراهُ، وَ انْ لَمْ تَکُنْ تَراهُ فَانَّهُ یَراک.

و در نزد اهل جذبه و محبت، عزم بر اطاعت است شوقاً و حُبّاً: قالَ رَسُولُ اللَّه، صَلَّى اللَّه عَلَیْهِ و آلِهِ: افْضَلُ النّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبادَةَ فَعانَقَها وَ احَبَّها بِقَلْبِه ... الحدیث‏. وَ قالَ الصَّادِقُ، عَلَیْهِ السَّلام: وَ لکِنّی اعْبُدُهُ حُبّاً لَهُ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ تِلْکَ عِبادَةُ الْکِرام‏ - وَ فى روایَةٍ: وَ هِىَ عِبادَةُ الْاحْرار.

و در نزد اولیا علیهم السلام عزم بر اطاعت است تبعاً و غیراً، بعد از مشاهده جمال محبوب استقلالًا و ذاتاً، و فناى در جناب ربوبیت ذاتاً و صفةً و فعلًا."

عامه مردم به جهت خوف عذاب یا طمع بهشت و لذات آن، خدا را عبادت می کنند. اگر بهشت و جهنم نبود عامه از عبادت حق محروم می ماندند و لطف حق از راه خوف یا طمع، انسانهای معمولی را وادار به عبادت می کند و از گناهان ظاهری باز می دارد. و گرنه کسی همین مرتبه ظاهری از عبادت یا ترک گناه هم نداشت. پس عذاب و نعمت در همین عالم دنیا نیز خود نعمت است برای اهل ظاهر. و اما عاشق خدا خود به خود عبادت حق تعالی می کند. همان سرگشتگی و هیمان و درد طلبش عبادت است. عاشق بی تامل اوامر معشوقش را اجرا می کند بدون هیچ گونه طمع و چشمداشتی. پس چون عاشق حر و آزاد از هر دو جهان است، عبادتش ارزشمند است. 

اما عبادت اولیاء عبادت بالتجلی است و در آن هیچ نیتی از عبد مدخلیت ندارد. به قول حافظ: در پس آینه طوطی صفتم داشته اند       آنچه سلطان ازل گفت بگو می گویم. در این مرتبه عبد محو و فانی است و همواره خود را مجلای تجلیات خدا می بیند. و خدا در او نماز گزار است. این عبادت ارزشش با هیچ چیزی در عالم مقایسه نمی شود. نه ملک و نه جن و انس ثواب آن را نمی توانند محاسبه کنند. چون ظهور فعل حق تعالی است.  

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد