به بهانه فاطمیه
در زیارت روز یکشنبه در زیارتنامه حضرت زهرا علیها سلام می خوانیم: السلام علیک یا ممتحنه امتحنک الذی قبل ان یخلقک و کنت لما امتحنک به صابره. (سلام بر تو که امتحان شدی قبل از اینکه آفریده شوی! و تو در این امتحان صابر بودی). در این فقره از زیارت حضرتش دو نکته نهفته است یکی اینکه ایشان قبل از آفریده شدن،امتحان شده بودند. و دیگر صبر ایشان در این امتحان بوده است. چگونه ممکن است قبل از خلقت، انسان را امتحان کرد. در پاسخ باید گفت که موجودات قبل از خلقت در عالم کون، که در عرفان از آن به عالم عین تعبیر می شود؛ در علم خدا موجود بوده اند. این علم در لسان عرفاء به عین ثابته تعبیر شده است. بر این مبنا خلقت یعنی اظهار از عالم علم به عالم عین. چنانچه گفته شده: بودم آن روز من از طایفه دردکشان که نه از تاک نشان بود و نه از تاک نشان.
به اعیان ثابته گاهی عدم نیز گفته می شود چنانچه در روایات است که خلق الله الاشیاء من العدم. منظور از عدم در اینجا عدم محض نیست، بلکه عدم وجود در عالم عینی و ظاهری است. زیرا عدم محض چیزی نیست تا از آن اشیاء آفریده شود. شبیه این آیه ای است که می فرماید: اذا اراد شیئاً ان یقول له کن فیکون (هنگامی که خدا اراده کند چیزی را بیافریند به او می گوید باش پس می شود). قبل خلقتش به چه چیزی می گوید باش؟! چیزی نیست تا به او گفته شود. های در "له"اشاره به حقیقت شیئ نزد علم خدا می باشد. پس خدا از علم خود اشیاء را به عین یا عالم کون می آورد.
در این فقره از زیارت به نکته ی صبر حضرت زهرا(س) اشاره دارد؛ آنهم قبل از خلقت ایشان. یعنی در ذات و حقیقت ایشان صبر نهفته است. به عبارتی صبر جزء ذات آن حضرت است.بلکه صبر از ایشان نشأت می گیرد. اگر صبر او نبود در ماجرای در و دیوار و بردن حضرت علی (ع) به مسجد، عالم را ویران می کرد.
