عرفان

عرفان

عرفان اسلامی
عرفان

عرفان

عرفان اسلامی

عناوین یادداشت‌ها

  • آدم مبدا ظهور انسان شنبه 20 اردیبهشت 1404 10:30
    آدم در ادبیات دینی ما گاهی به آدم ابوالبشر و گاهی به نوع انسان و حقیقت انسانی اشاره دارد. در قرآن کلمه آدم 25 بار تکرار گردیده که برخی از آن به بنی آدم اشاره دارد. در معنای لغت آدم؛ ادیم الارض یعنی پوسته زمین و یا به معنای خاک است. این موضوع اشاره به مرتبه خاکی و مادی انسان اشاره دارد. و ممکن است که اعتراض ملائکه به...
  • شرح فصوص الحکم سه‌شنبه 18 دی 1403 08:54
    به اطلاع دوستان می رساند شرح فصوص الحکم به صورت جلسات صوتی در کانال تلگرامی بنده به آدرس me/erfanislamic در دسترس می باشد. در این مباحث به اهم مبانی و اصطلاحات عرفانی ذیل شرح مقدمه قیصری پرداخته می شود. نظرات شما راهگشای ما در این زمینه خواهد بود.
  • علی علیه السلام حقیقت بی انتهاء سه‌شنبه 24 مهر 1403 14:04
    هر چه در باره مولی الموالی امیر المومنین علی علیه السلام سخن بگوییم همواره در تقصیریم. در باب فضائل و مناقب حضرتش سخن بسیار رفته و کتب بسیاری نوشته شده است حتی کتب متعددی از فضائل ایشان در بین کتابهای روایی اهل سنت تالیف شده است. هزاران معجزه و فضیلت و منقبت از آن وجود لایتناهی در تاریخ ثبت است. حتی اگر کسی با تمام دل...
  • اندر معانی عرش دوشنبه 16 مهر 1403 14:58
    عرش در لغت به معنای تخت و سریر مسقف است. مرحوم امام خمینی(ره) در کتاب آداب الصلوه در این باب فرماید: "یکى از معانى آن- که ندیدم در لسان قوم- حضرت «واحدیّت» است، که مستواى «فیض اقدس» است. و حمله آن چهار اسم است از امّهات اسماء که «اول» و «آخر» و «ظاهر» و «باطن» است. و دیگر- که باز در لسان قوم ندیدم- «فیض مقدّس»...
  • نگاهی به اسفار اربعه عرفانی سه‌شنبه 23 مرداد 1403 09:38
    در عرفان مقامات انبیاء واولیای الهی در چهار سفر خلاصه می شود. سفر اول سفر من الخلق الی الحق که سفر از خود بسوی خداست. بیشتر تعالیم اخلاقی و شرعیات مربوط به این سفر است. چون در این سفر سالک محجوب از حقایق است، لغزش و انحراف زیادی در آن مشاهده می شود. اکثر تعالیم انبیاء و اولیاء نیز مربوط به این سفر است. اغلب سالکین نیز...
  • اکبر، ممسوس در ذات حق شنبه 23 تیر 1403 07:01
    رسول اکرم صلی الله علیه و آله در باره امیر المومنین علی علیه السلام فرموده اند که علی ممسوس فی ذات الله علی با ذات الله در تماس است. هیچ حقیقتی با ذات الهی در ارتباط نیست مگر حقیقت ولی مطلق که در حضرت علی علیه السلام ظهور یافت و همه انبیاء و اولیای الهی و تمام خلق ربطشان به حق از طریق اوست. لذا اگر او نبود خدا خلق را...
  • غدیر، ابلاغ ولایت علی علیه السلام به ناس دوشنبه 4 تیر 1403 09:07
    در مورد حقیقت ولایت مباحث کوتاه و در عین حال دقیقی را قبلاً عرض نمودیم ولی به مناسبت غدیر به چند نکته از خطبه شریف غدیر اشاره می کنیم. نکته اول اینکه در تمام خطبه مخاطب "ناس" و نه مومنین است. ناس به عبارتی همه مردم و یا ناس به معنای کسانی که فراموشکارند و دچار نسیان شده اند. به همین دلیل مقام ولایت امیر...
  • عقل و جهل دوشنبه 31 اردیبهشت 1403 14:35
    به مناسبت ولادت حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام روایت معروفی از حضرتش را بیان می کنیم: صدیق کل امرء عقله و عدوه جهله. دوست هر کس عقل او و دشمنش جهل اوست.به نظر می رسد عقل از منظر روایی به معنای عرفی و یا فلسفی نباشد که قوه استنباط و استدلال است. بلکه عقل در لسان شرع اغلب به معنای عقل عملی یا قوه ای است که آدمی را...
  • عاشق عذاب شنبه 22 اردیبهشت 1403 14:29
    اریدک لا اریدک للثّواب ولکنّى اریدک للعقاب فکلّ مآربى قد نلت منها سوى ملذوذ وجدى بالعذاب ترا مى‏خواهم ولى نه براى پاداش، بلکه من ترا براى عذاب مى‏خواهم. هر آرزویى که داشتم بدان رسیدم، به جز لذّت وجدى که از معذّب شدن به من دست دهد. شعر فوق از حلاج وارد شده که وی طالب عذاب الهی است. اگرچه معمولاً همه انسانها طالب رحمت و...
  • للصائم فرحتان سه‌شنبه 14 فروردین 1403 10:44
    در روایتی نبوی منقولست که للصائم فرحتان فرحه عند فطره و فرحه عند لقاء ربه. برای روزه دار دو خوشحالی است یکی هنگام افطار و دیگری هنگام ملاقات ربش. فطر به معنای گشایش و شکاف است. افطار بدن عنصری به غذای مادی و فیزیکی است. بالطبع برای عبد واقعی خوردن ظاهری فرح ندارد. اما افطار جان به غذای روح است چنانچه حضرتش فرمود ابیت...
  • عالم مسخر انسان سه‌شنبه 7 فروردین 1403 11:57
    در آیاتی از قرآن کریم به تسخیر آسمانها و زمین توسط انسان اشاره دارد. سخر لکم الشمس و القمر سخر لکم الیل و النهار سخر لکم ما فی السموات و ما فی الارض. در این آیات از دیدگاه اهل ظاهر این تسخیر به معنای بهره برداری و تکنولوژی بشر در سفر به ماه و سیارات و یا استفاده از منابع زمین می باشد. اما با دقت در معنای تسخیر می...
  • فلک محیط سه‌شنبه 7 فروردین 1403 11:01
    ابن عربی در باب ششم فتوحات در معرفت آغاز خلق روحانی گوید: معلوم دوم (پس از حق تعالی که معلوم اول و وجود مطلق است) حقیقتی است کلی که اختصاص به حق و عالم دارد. این حقیقت نه متصف به وجود می گردد و نه به عدم و نه به حدوث و نه به قدم. این حقیقت اگر به قدیم توصیف شود قدیم است و اگر به حادث وصف شود حادث است... همین طور باید...
  • ذق انک انت العزیز الکریم شنبه 26 اسفند 1402 10:47
    آیه ای در سوره دخان در وصف عذاب جحیم است که می فرماید: ذق انک انت العزیز الکریم (بچش تو عزیز کریمی) معمولاً اهل ظاهر از مفسرین این آیه را اینگونه معنا می کنند که تو نزد خودت عزیز کریمی.این در حالی است که آیه نزد خودت را ندارد و این تلقی اهل ظاهر است. با وجودی که اهل ظاهر به شدت مخالف تاویل هستند در این آیه و برخی آیات...
  • صوم و صلوة سه‌شنبه 22 اسفند 1402 08:18
    در باب روزه قبلاً مطالبی را گفته ایم. به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان به یک نکته پیرامون روزه اشاره می کنیم. ابن عربی در آثارش معتقد است که حقیقت روزه بالاتر از نماز است. اما مرحوم امام خمینی به افضلیت نماز نسبت به روزه اشاره دارد. به نظر می رسد نظر امام صائب باشد زیرا روزه فعل نیست بلکه ترک فعل است و نماز حقیقی وصول...
  • شعری در ثنای دوست چهارشنبه 2 اسفند 1402 12:52
    شعری زیبا در مدح حضرت علی اکبر علیه السلام در روز ولادتش تقدیم می گردد. این شعر از جناب محمد علی مجاهد (پروانه) می باشد: روز عاشورا که روز عشق بود جان یاران پر ز سوز عشق بود بانگ می زد ساقی بزم بلا عاشقان را آشکار و برملا کای گروه باده خواران الست باید از جام بلا گردید مست از در و دیوار می بارد بلا تا کند خیل شما را...
  • آن یار کزو گشت سر دار بلند چهارشنبه 27 دی 1402 10:08
    در سفر زیارتی که به عتبات عالیات داشتم بر سر مزار میثم تمار این عاشق دلسوخته امیر المومنین علیه السلام روایات زیبایی در مقام ایشان دیدم. ام سلمه روایت می کند در دل شب دیدم که رسول الله صلی الله علیه و آله حضرت علی علیه السلام را به میثم سفارش می کرد. امیر المومنین میثم را به شهادت مژده می دهد و درختی را که وی را به آن...
  • صور خیالی و نوری یکشنبه 3 دی 1402 14:47
    ابن عربی در باب سیزدهم از فتوحات در معرفت حاملان عرش الهی گوید: صورت به دو بخش تقسیم بندی می شود یکی صورت جسمی عنصری که شامل صورت جسدی خیالی نیز می شود و دیگری صورت جسمی نوری است. اولین جسمی که خداوند آفرید اجسام ارواح ملکی بود که مهیم یعنی واله و سرگشته در جلال الهی بودند. که از جمله آنان عقل اول و نفس کل است و...
  • خطرات کشف مثالی چهارشنبه 29 آذر 1402 14:43
    بعضی از سالکان بر اثر ریاضات و عبادات و یا اذکار خاص ممکن است به برخی مکاشفات صوری در عالم مثال دست یابند. حتی برخی عامه نیز گاهی به دلیل حوادث و یا فشارهای روحی ممکن است مشاهدات مثالی داشته باشند. نکته مهم در این باب این است که کشف مثالی در ادبیات دینی جایگاهی ندارد یعنی کمالی برای شهود مثالی در قرآن یا روایات ذکر...
  • تاویل کشف چهارشنبه 29 آذر 1402 13:54
    مکاشفات در عالم برزخ و مثال دارای صوری هستند که بی نیاز از تاویل نخواهند بود. برخی از صاحبان کشف به جهت کمی معرفت به عالم مثال در تاویل درست مکاشفات خود دچار اشکال می شوند. این قضیه شبیه تعبیر رویاست که امر دقیق و دشواری است. ظهور حقایق از عالم عقل در عالم مثال به شکل صورت است این صورتها هر کدام پیام خاص خود را دارند...
  • فاطمه(س) مفروض الطاعه شنبه 25 آذر 1402 11:41
    به مناسبت شهادت بانوی دو عالم حضرت زهراء سلام الله علیها یک روایت از حضرت باقر علیه السلام را در مقام حضرتش نقل می کنیم: لَقَدْ کانَتْ عَلَیْها السلام مَفْرُوضَةَ الطاعَةِ عَلى جَمیع مَنْ خَلَقَ الله مِنَ الْجِنَّ وَالأنْسِ وَالطَّیْرِ وَالْوَحْشِ وَالأنبِیاءِ وَالملائِکَةِ. حضرت زهراء سلام الله علیها اطاعتش بر تمام...
  • شعری از دوست چهارشنبه 22 آذر 1402 10:38
    شعری از حضرت دوست جناب سید احمد نجفی رضوان الله تعالی علیه: کربلا در میزنم در باز کن وعده های خویش را اعجاز کن قاضی الحاجات من در کربلاست سامع الاصوات من در کربلاست کربلا منزلگه اهل دل است اهل دل را کربلا بس منزل است کربلا خضر ره گمگشتگان مرشد و پیر همه سرگشتگان سجده بر خاک تو دارم مست مست بت پرستم بت پرستم بت پرست...
  • لباس حریر بهشتیان چهارشنبه 8 آذر 1402 10:22
    در قرآن چندین بار کلمه لباس آمده است. این کلمه از لبس به معنای پوشش و پوشیدن است. در لسان اهل ظاهر لباس، به پوشش پارچه ای گفته می شود اما در ادبیات عرفانی لباس به معنای ظاهر و صورت ظاهری در برابر باطن و حقیقت است. مثلاً در این عالم، ماده لباس ظاهری روح است و در برزخ صورت، لباس روح است. به هر حال انسان در هر حال یک...
  • خِرّیت ولایت سه‌شنبه 30 آبان 1402 10:49
    چند روزی از ارتحال ولی کامل مکمل سید بزرگوار حاج آقا نجفی رضوان الله تعالی علیه می گذرد و جان دوستان و مریدان در غم او در سوز و گداز است. بنده حقیر که 30 سال افتخار آشنایی با ایشان را داشتم، بدون اغراق ولیی به بزرگی ایشان ندیدم. در برخی مباحث قبلی به مقامات اولیاء اشاره نموده ایم و گفته ایم که بالاترین مرتبه در ولایت...
  • قرآن کتاب متقین شنبه 27 آبان 1402 11:49
    در اولین آیه مصحف شریف بعد از حمد، حق تعالی در معرفی قرآن می فرماید: ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین. ذلک اشاره به دور است اگرچه گاهی برای اشاره به نزدیک نیز به کار رفته است. معمولاً مفسرین در این آیه به معنای اشاره به نزدیک استفاده می کنند. البته گاهی در ادبیات عربی یا فارسی از ضمیر اشاره به دور برای نشان دادن عظمت...
  • منحصر به فرد بودن ولیّ دوشنبه 22 آبان 1402 13:35
    در برخی از مباحث گفته ایم که انبیاء و اولیای الهی مظهر اسماء کلی و جامع حقند و هر اسم کلی تعدادی از اسماء جزیی را در تحت سلطنت و احاطه خود دارد. انسان کامل که ولی مطلق خداست جامع همه اسماء و صفات الهی است لذا همه موجودات در هستی، تحت سلطه و قدرت او هستند. (آدم و من دونه تحت لوایی) علوم و مقامات اولیاء نیز به حسب...
  • شعری از یار سفر کرده یکشنبه 21 آبان 1402 12:31
    اشعاری از حضرت استاد سید احمد نجفی رضوان الله تعالی علیه براه میکده دیدم سبوکشان مدهوش فتاده پیر، کناری قدح شکسته و مست بدور لاله ی رویش، چراغ ها خاموش تجلی دل ما گشت در جهان مثال درخت اخضر زیتون و موسی بی هوش کبوتر دل ما دام زلف می طلبد به سینه می تپد از شوق سینه و آغوش به عشق روی تو ما زنده ایم، اگر مُردیم بسنگ سینه...
  • در غم هجران دوست شنبه 20 آبان 1402 08:39
    اذا مات العالم ثلم فی الاسلام درگذشت حضرت استاد الهی، وحید دوران، ولی کامل مکمل سید احمد نجفی بر شیعیان جهان و مریدان آن عزیز تسلیت باد. در طول 30 سال آشنایی این حقیر با ایشان معارف حقه زیادی از ایشان کسب شد که در مقال نگنجد. او در ولایت و محبت اهل بیت بی بدیل بود شدت عشقش به امیر المومنین و ابا عبدالله الحسین نظیر...
  • نقش جبرئیل در وحی شنبه 13 آبان 1402 10:29
    جبرئیل یک اصطلاح در ادبیات دینی است که از آن به ملک وحی تعبیر شده است و او جزء چهار ملک مقرب حق قرار دارد. میکائیل، اسرافیل، عزرائیل و جبرئیل چهار ملک مقرب الهی هستند. در واقع جبرئیل ملک علم و منشاء علم بشر است. در ادبیات عرفانی تاویل جبرئیل همان عقل است البته اینجا عقل به معنای کامل و حقیقی است که به دور از شائبه فکر...
  • حقیقت کتاب آسمانی چهارشنبه 10 آبان 1402 07:50
    کتاب های آسمانی هر یک مظهر اسمی کلی از اسماء الهی هستند. هر کتاب الهی با یک نبی در ارتباط است. یعنی همانطور که انبیاء مظاهر اسماء حق می باشند؛ کتاب ایشان هم مظهر همان اسم الهی خواهد بود. پس کتاب هر نبی با مقام و درجه او در ارتباط است و هر دو تابع آن اسمی هستند که نبی مظهر آن است. چنانچه در مباحث قبلی اشاره گردید؛ هر...
  • فهم قرآن یکشنبه 7 آبان 1402 13:39
    بی شک بیشترین شرح و تفسیری که تا کنون بر کتابی تالیف شده مربوط به قرآن کریم است. با وجود این کما کان فهم قرآن و رسیدن به حقایق آن بسیار دشوار است. سوالات بسیاری در ذهن با مطالعه و دقت در قرآن به وجود می آید که در هیچ تفسیری نیست و یا کسی نمی تواند پاسخ قاطعی به آن بدهد. مفسر زمانی می تواند مفسر خوب باشد که با فهوای...