عرفان

عرفان

عرفان اسلامی
عرفان

عرفان

عرفان اسلامی

عناوین یادداشت‌ها

  • عشق، وادی غیر ذی زرع یکشنبه 18 مرداد 1394 08:09
    صحرای دلم عشق تو شورستان کرد تا مهر کسی در آن نروید هرگز در سفری که به حج رفته بودم در اسرار حج و اعمال آن فکر می کردم. یکی از آیاتی که حضرت ابراهیم علیه السلام به خدا عرضه داشت این بود که ربنا انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع عند بیتک المحرم. خدای من، من از فرزندان خود ساکن کردم در وادی که غیر قابل زراعت است و آن...
  • تقدم عشق بر خلقت! یکشنبه 18 مرداد 1394 08:08
    بودم آن روز من از طائفه دردکشان که نه از تاک نشان بود و نه از تاک نشان برخی از اهل ظاهر عقل را بر عشق مقدم و بالاتر می دانند و استدلال ایشان هم به روایاتی است که می فرماید عقل اول مخلوق عالم است (اول ما خلق الله العقل). و یا خداوند می فرماید من از تو (عقل) مخلوقی برتر نیافریدم. ایشان عشق را یک احساسات زودگذر و آنی می...
  • پرتوی حسن یکشنبه 18 مرداد 1394 08:08
    در ازل پرتوی حسنت ز تجلی دم زد عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد ذات حق تعالی مورد شناخت احدی از موجودات قرار نمی گیرد لذا قاعدتاً نمی تواند محبوب واقع گردد یا با عبادت پرستش گردد. همانطور که جناب حافظ می گوید عشق بعد از رویت حسن معشوق در جان عاشق شعله می گیرد. خواه این دیدن به چشم ظاهر و یا چشمهای باطنی و قلبی باشد....
  • غیرتش غیر در جهان نگذاشت یکشنبه 18 مرداد 1394 08:07
    غیرتش غیر در جهان نگذاشت لاجرم عین جمله اشیا شد خداوند غیور است و این غیرت به حدی است که غیر خود را در عالم تحمل نمی کند. از این رو غیر خدا در عالم چیزی نیست. یا هو یا من لا هو الا هو. هر چه در عالم هست در واقع آینه و مرات حق تعالی است. پس هر کس عاشق هر چیزی باشد در واقع عاشق خداست چون او مظهر و نشانگر اوست. پس عشق به...
  • قوه خیال عاشق یکشنبه 18 مرداد 1394 08:07
    ابن عربی در فتوحات در باره قدرت قوه خیال عاشق در تحقق معشوق می گوید: قوه خیال در وجودم به قدری قوی شد که عشقم؛ محبوب مرا در خارج مقابل چشمانم تجسد داد. همانگونه که جبرئیل برای رسول اکرم (ص) تجسد یافت. به طوری که توان نظر کردن به او را نداشتم. مرا مخاطب قرار داد و به او گوش کردم و می فهمیدم که او چه می گوید. مرا چند...
  • عاشق یا معشوق؟ یکشنبه 18 مرداد 1394 08:06
    اغلب عاشقان چنین پندارند که ایشان مبدا عشق هستند غافل از اینکه معشوق آنها در ابتدا عاشق ایشان بوده است. در واقع جای عاشق و معشوق در میان مردم عوض شده است. حقیقت بزرگتر عاشق ماست و عشق ما به او انعکاس عشق او به ماست. خدا در واقع عاشق است و ما معشوق! این در مرتبه اول و اعلی است در مرتبه دیگر ما عاشق و خدا معشوق است. اما...
  • اربعین عاشقی یکشنبه 18 مرداد 1394 08:06
    اربعین یا چهل عدد مقدسی است. اکثر انبیا در چهل سالگی به نبوت رسیدند. بسیاری از روایات با عدد چهل در ارتباطند. مثل اگر کسی چهل حدیث بر امت حفظ نماید روز قیامت فقیه و عالم مبعوث می شود. در میان عرفا چله نشینی رسم بوده بر اساس این روایت که من اخلص لله اربعین صباحا جرت ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه. از این نوع روایات...
  • عشق 3 یکشنبه 18 مرداد 1394 08:05
    در باب عقل و عشق زیاد سخن گفته شده است. ما در این موضع به لحاظ تقرب به خدا آن را بررسی می کنیم. انسان به وسیله عقل به تامین معاش دنیوی و امور اخروی می پردازد. عقل برای انسان اغلب به دنبال کسب منفعت است. یعنی انسان را به کارهایی وادار می کند که در آن یک منفعتی پیش بینی کند. انسان برای هر کاری که می کند به دنبال نفع است...
  • عشق 2 یکشنبه 18 مرداد 1394 08:05
    کلمه عشق مشتق از عشقه است و آن گیاهی است شبیه پیچک که به دور درخت می پیچد و در نهایت آن را خشک می کند. همین طور عشق عاشق را خشک می کند و او را در معشوق و محبوب حقیقی محو می کند. صحرای دلم عشق تو شورستان کرد تا مهر کسی در آن نروید هرگز در روایت است که حب الله لا یمر علی شیئ الا احترق. حب خدا بر چیزی نمی گذرد مگر اینکه...
  • عشق 1 یکشنبه 18 مرداد 1394 08:04
    عشق یا محبت، قویترین نیرو درعالم وجود است. حتی در تکوین نیز عشق باعث ایجاد خلقت و همچنین بقای اوست. چنانچه در حدیث قدسی آمده که کنت کنزاً مخفیاً فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لکی اعرف (گنج مخفی بد ز پری چاک کرد / خاک را تابانتر از افلاک کرد). حق تعالی خواست تا جمال خود را ببیند خلق را آفرید تا خود را در آن ببیند. لذا خلق...
  • عقل و ایمان در نگاه ابن عربی یکشنبه 18 مرداد 1394 08:04
    در باره عقل و ایمان سخن بسیار رفته است ولی ابن عربی در کتاب المسائل در این باب گوید: عقل را نور است و ایمان را نور دیگر. نور عقل آدمی را به شناخت وجود خدا و قدرت و علم و شنوایی و علم و اراده و آنچه سزاوار الوهیت و درخور اوست راه می برد. و روشنایی ایمان، آدمی را به سر منزل شهود و مقام مشاهده ذات و نیز به شهود اسماء و...
  • حسن و قبح فعلی یا فاعلی؟ یکشنبه 18 مرداد 1394 08:03
    یکی از مباحث مهم فلسفه اخلاق و علم کلام بحث پیرامون حسن فعلی و حسن فاعلی است. به عبارت بهتر اهمیت و رجحان مربوط به فعل ظاهری است یا نیت و انگیزه فاعل آن. برخی معتقدند که ارزش عمل فقط آن چیزی است که در خارج تحقق می یابد و انگیزه فرد چه خوب یا بد چندان مهم نیست. به عنوان مثال اگر شما با نیت خیر کاری انجام دهید که به ضرر...
  • الوهیت،علم، مشیت و ... یکشنبه 18 مرداد 1394 08:03
    ابن عربی در کتاب المسائل در مسأله 51 می گوید: التفات ذات حق را نسبت به ممکنات، مقام الوهیت نامند. و احاطه او را به ذات خود و به ماسوی از نظر علیت او برای آنها در حال وجود و عدم ایشان، علم خوانند. نسبت و تعلق او به ممکنات از آن لحاظ که رنگ وجود را به خود نگرفته اند، اختیار نامند. و بستگی او به ممکنات را از نظر علم...
  • تاویل روایات در باره امام زمان (عج) یکشنبه 18 مرداد 1394 08:02
    در باب امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف روایات زیادی از ائمه نقل شده است. به نظر حقیر، که برداشتی از نظر بزرگان است؛ اکثر روایات نیازمند به تأویل است و برداشت ظاهری عرفی از این روایات صحیح به نظر نمی رسد. بزرگی می فرمود برخی روایات در باره حضرت ولی عصر (عج) معنای وصفی دارد. مثلاً وقتی گفته شده که دجال فردی دروغگو و...
  • سلسله ولایت یکشنبه 18 مرداد 1394 08:02
    گروهی از انبیاء و اولیای الهی پس از فنای در حق تعالی به مملکت خود رجوع می کنند و سفرهای سوم و چهارم را به سوی خلق آغاز می کنند. چنین شخصی کامل مکمل است یعنی خود به کمال حقیقی رسیده و بعداً از طرف خدا به سوی خلق فرستاده شده تا ایشان را به راه حق هدایت کند. بی شک همانطور که بارها گقته ایم، ولی مطلق که امام معصوم علیه...
  • فصوص حسینی شنبه 17 مرداد 1394 15:25
    فص به معنای لب و خلاصه و چکیده هر چیزی است. ابن عربی در کتاب فصوص الحکم خود که بر اساس تجلی دریافتی از رسول الله، به رشته تحریر درآورده به مقامات انبیائی که نامشان در قرآن آمده اشاراتی دارد. به نظر می رسد فص هر نبی راهی است به سوی خدا که هر کس می تواند آن را طی کند. همچنین داستانهای انبیاء در قرآن فقط شرح ماجرای آن...
  • کربلا جمع عشاق شنبه 17 مرداد 1394 15:24
    در کربلا عشاق از هر گروه و مذهب و فرقه ای به دور هم جمع شدند. امام حسین علیه السلام از قبل، عشاق خود را در عالم شناسایی نموده بود و همه را دور هم گرد آورد تا صحنه جاودانی کربلا را خلق کند. صحنه ای که عشاق در راه معشوق خون دل خود را نثار می کنند و همه محبوب می شوند. وهب که به ظاهر نصرانی بود با یک نگاه جذب امام می شود...
  • خلود عذاب شنبه 17 مرداد 1394 15:24
    در تحقیقی پیرامون معاد و بهشت و جهنم، به بحث در مورد خلود و جاودانگی عذاب پرداخته ایم. از دیدگاه بزرگان اهل معرفت جاودانگی در عذاب به معنای رنج و درد به دور از رحمت الهی است و مآل انسانها و لو کفار و فجار به رحمت الهی و آسایش ختم می شود. ابن عربی که نسبت به سایر عرفا به این موضوع بیشتر پرداخته است؛ قائل به عدم خلود در...
  • علی یگانه عالم شنبه 17 مرداد 1394 15:23
    هر چه گویم عشق را شرح و بیان چون به عشق آیم خجل باشم از آن در باره حضرت علی علیه السلام هر چه بگوییم و بنویسیم باز هم مقصریم. یا علی تو کسی هستی که خود برخود ثنا گفتی و ما نمی توانیم ثنای تو گفتن. انت کما اثنیت علی نفسک. ای رب و ساقی عاشقان (و سقاهم ربهم شراباً طهوراً) ای اول و آخر و ظاهر و باطن (هو الاول و الاخر و...
  • فهم قرآن و روایات شنبه 17 مرداد 1394 15:23
    در مبحث هرمنوتیک مطالبی پیرامون فهم متن گفته شد. در اینجا به نکته ای دیگر اشاره می کنیم و آن قرب و سنخیت میان مفسر با گوینده متن است. هر چه قرب و سنخیت بین مفسر با قائل متن بیشتر باشد فهم او کاملتر و تفسیرش بهتر خواهد بود. مثلاً کسی که زندان بوده است با اصطلاحات زندانیان بهتر آشناست؛ یا کودک با اصطلاح کودکان آشناتر...
  • عرفات حسینی شنبه 17 مرداد 1394 15:22
    روز عرفه همواره با نام امام حسین علیه السلام و دعای عرفه آن حضرت قرین است. این روز یکی از ایامی است که زیارت مخصوصه امام حسین وارد است. اما دعای عرفه حضرتش یکی از عمیق ترین ادعیه در باب توحید است. در قسمت پایانی دعا امام به معارف توحیدی اشاره دارد که فهم باطن آن بی شک خاص اهلش می باشد. الهی علمت باختلاف الاثار و...
  • به بهانه روز مولانا شنبه 17 مرداد 1394 15:22
    جلال الدین محمد بلخی رومی مشهور به مولوی و مولانا، عارف نامدار قرن هفتم که به خاطر اشعار عرفانی اش در عالم مشهور است. از او نقل است که گفت دو چیز در عالم به نام جاودان خواهد شد؛ یکی مثنوی و دیگر مولوی. تا قیامت هر گاه بگویند مثنوی و نامی از شاعرش نبرند منظور ماییم و هر گاه بگویند مولوی و نام کسی را به آن اضافه نکنند...
  • قلب شنبه 17 مرداد 1394 15:21
    ان فی ذالک لذکری لمن کان له قلب او القی السمع و هو شهید (این تذکری است برای کسی که قلب دارد و گوش می کند و او شهید است) زمانی که این آیه را خواندم مدتها در این فکر بودم که مگر همه قلب ندراند؟ این چه قلبی است که خاص گروهی ویژه است؟ بعدها فهمیدم قلبی که در این آیه آمده قلب متعارف عامیانه نیست، بلکه قلبی است که مجلای...
  • امام الراضین شنبه 17 مرداد 1394 15:21
    قال الصّادق علیه السّلام: صفة الرّضا ان یرضى المحبوب و المکروه. و الرّضا شعاع نور المعرفة، و الرّاضى فان عن جمیع اختیاره، و الرّاضى حقیقة هو المرضىّ عنه، و الرّضا اسم یجتمع فیه معانى العبودیّة. و تفسیر الرضا سرور القلب سمعت ابى محمّدا الباقر علیه السّلام یقول: تعلّق القلب بالموجود شرک، و بالمفقود کفر. و اعجب ممّن...
  • بشریت نبی شنبه 17 مرداد 1394 15:20
    متاسفانه برخی اهل ظاهر از آیه شریفه قل انما انا بشر مثلکم یوحی الیّ برداشت غلطی می نمایند و آن مقایسه پیامبر با افراد عادی است. می گویند که پیامبر هم مثل مردم عادی به دنبال تمایلات مادی است یا احساساتش مثل مردم عامی و محجوب است فقط گهگاهی جبرئیل به ایشان وحی نازل می کرد. بنده مدتها در معنای این آیه تفکر می کردم که این...
  • خوف خدا شنبه 17 مرداد 1394 15:20
    یادم است که روزی از تلویزیون آقایی می گفت که که ای مردم و ای مسئولین از خدا بترسید! پسرم آن موقع حدود 5 ساله بود که گفت بابا این آقا چی میگه مگه خدا ترس داره؟! مگه خدا لولو خرخره است که بترسیم. راست می گفت خدا ترس ندارد. اما معنای خوف از خدا چیست؟ آیا خوف به معنای ترس متعارف است یا معنای دیگری دارد. برخی خوف را به خوف...
  • حبب الی من دنیاکم ... شنبه 17 مرداد 1394 15:19
    در روایت مشهوری از پیامبر (ص) آمده است که: حبب الی من دنیاکم ثلاث النساء و الطیب و الصلوه و جعلت قره عینی فی الصلوه. دوست گردانیده شد برای من از دنیای شما سه چیز؛ زنان، عطر و بوی خوش و نماز و نور دیده من در نماز قرار داده شد. ابن عربی در فص آخر کتاب فصوص الحکم که فص محمدی است، این روایت را ذکر می کند و این فص را بر...
  • عصمت شنبه 17 مرداد 1394 15:18
    در باب عصمت اهل بیت سخنان زیادی گفته شده است، اما مطلب زیر را بنده در جایی به صراحت ندیده ام و یا نشنیده ام. به نظر بنده، با توجه به مبانی عرفان شیعی؛ عصمت شامل دو نوع است یکی عصمت نسبی که شامل همه انبیاء و اولیای الهی می گردد. و دیگری عصمت مطلقه که خاص چهارده معصوم (ع) است. بی تردید مقام ایشان با تمام انبیاء و اولیاء...
  • فطر جانها شنبه 17 مرداد 1394 15:18
    همانگونه که قبلاً گفته شد رمضان به معنای حرارت و گرمای شدید است. گرمایی که عاشق در برابر معشوق از خود نشان می دهد. گاهی این گرما و عطش به بدن نیز سرایت می کند چنانچه از برخی بزرگان نقل است که هنگام تجلی بدنشان بسیار گرم می شد. یا در کربلا شدت عطش عشق اصحاب را شهید نمود. این عطش است که عاشق را به معشوق می رساند. و این...
  • علی، بی نهایتی در همه ابعاد شنبه 17 مرداد 1394 15:18
    در باره حضرت علی علیه السلام ، سخن بسیار گفته شده است. اما اغلب این سخنان از منظر اهل ظاهر، و در باب مسائل تاریخی و یا حداکثر چند کرامت ظاهری خلاصه شده است. مثلا وقتی از عدالت ایشان سخن می گویند به قضیه خاموش کردن شمع بیت المال، و یا نزدیک کردن آتش به دست عقیل می پردازند. اما غافل از اینکه عدالت حضرتش در تمام عالم...