عرفان

عرفان

عرفان اسلامی
عرفان

عرفان

عرفان اسلامی

عناوین یادداشت‌ها

  • قدر فاطمی شنبه 17 مرداد 1394 15:17
    در برخی روایات آمده است که اگر کسی فاطمه (س) را همانگونه که حق معرفت اوست بشناسد، شب قدر را شناخته است. و فاطمه از این رو فاطمه نامیده شده است که خلق از ادراک معرفت او بدورند. شب از آن رو شب نامیده شده که حقایق در آن مخفی است از این رو حضرت زهراء سلام الله علیها نیز به جهت مخفی بودن قدر و منزلتش به شب تمثیل یافته است....
  • حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت شنبه 17 مرداد 1394 15:16
    در ازل پرتوی حسنت ز تجلی دم زد عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد بزرگی می فرمود علت پیدایش عشق در عالم حسن جمال است. اگر معشوق جمال خود را آشکار کند، عاشقان را در تب و تاب اندازد. حسن خدا در عالم به وسیله حضرت امام حسن و امام حسین علیهما السلام آشکار گردید. از این رو هر عاشقی در واقع با عشق به ایشان عاشق خدا می شود؛...
  • ضیافت الله شنبه 17 مرداد 1394 15:16
    معمولا در میهمانی های دنیا از میهمان با طعام مادی پذیرایی می شود. اما میهمانی خدا بر عکس است؛ نه تنها از غذا خبری نیست بلکه باید ترک غذای مادی و معنوی داشت. البته این ترک شامل هر چه غیر دوست است، می باشد. اما چرا در مهمانی خدا باید ترک و امساک داشت؟ امساک دو وجه می تواند داشته باشد یکی اینکه انسان بالذات محتاج چیزی...
  • امام غایب شنبه 17 مرداد 1394 15:15
    بزرگی می فرمود امام غایب، به این معنا نیست که در پس پرده غیبت می باشد. بلکه غایب به معنای اسم فاعلی، یعنی صاحب غیب. همانند صاحب الزمان که به معنی این است که حضرت مهدی علیه السلام زمان را در تصرف خود دارد و گذشته و آینده برای او معنا ندارد. او با زمان هر کاری که بخواهد انجام می دهد؛ زمان و مکان مسخر اوست. بلکه همه هستی...
  • دقیقه ای در تاویل شنبه 17 مرداد 1394 15:15
    یک نکته بسیار مهمی در باب تاویل و تفسیر متون مقدس از کلام بزرگان آموختم. آن نکته این است که کلمات آیات و روایات را نباید به معنای عرفی و اصطلاحی آن معنا نمود؛ به خصوص در مورد تفسیر قرآن. بلکه در بیشتر موارد، منظور خدا و معصوم، معنای اصیل لغت است. یکی از نمونه های آن معنای انتظار است که در مطلب قبلی بیان شد. متاسفانه...
  • معنای انتظار شنبه 17 مرداد 1394 15:14
    بزرگی می فرمود انتظار به معنای چشم براه بودن نیست، بلکه انتظار از اصل لغت به معنای نظر کردن و نگاه کردن است. خداوند در آیه ای خود را منتظر معرفی می کند؛ فانتظروا انی معکم من المنتظرین. خدا که چشم به راه چیزی نیست. یعنی من خدا با شما مومنین به ولی مطلق نگاه می کنم. منتظر یعنی کسی که به چیزی نهایت توجه را دارد. منتظر...
  • اکبر آمد بر تجلیها فزود شنبه 17 مرداد 1394 15:14
    از ازل ما را حسین، الله بود اکبر آمد بر تجلیها فزود نام حضرت علی اکبر علیه السلام همانند نام پدر بزرگوارش همواره با کربلا قرین است. بی شک کربلا ظهور تام عشق است. عشق این بالاترین حقیقت هستی که منشاء و مبداء همه موجودات عالم است. چون هر حقیقتی در عالم طبیعت ظهوری دارد (صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی)؛ لاجرم عشق نیز...
  • عقل شنبه 17 مرداد 1394 15:13
    عقل کلمه ای است که هر کس از آن تعریفی ارائه می دهد. از عوام الناس گرفته تا فلاسفه. مثلاً زمانی که برای اولین بار در اروپا می خواستند کشتی آهنی را به آب اندازند، مردم جمع شدند و گفتند که به عقل جور در نمی آید آهنی که از آب سنگین تر است روی آب بایستد. اما پس از چند دقیقه محال عقلی ایشان، ممکن شد. بیشترین گروهی که دم از...
  • انواع علم شنبه 17 مرداد 1394 15:13
    ابن عربی در مقدمه فتوحات مکیه علوم را به سه قسم تقسیم می کند. اول علم عقل که حاصل تفکر در دلیل و به شرط آگاهی بر دلیل است. البته بر اهل معنا روشن است که منظور از عقل در اینجا عقل نظری است که مشوب به وهم است و گرنه عقل کامل علمش جزء علوم اسرار است. دوم مرتبه علم از منظر شیخ و اهل معرفت، علم احوال است. و آن علمی است که...
  • دهکده جهانی شنبه 17 مرداد 1394 15:12
    اصطلاح دهکده جهانی که توسط مک لوهان ارائه شد. اما این اصطلاح در واقع به کوچکی جهان اشاره دارد؛ چنانچه در قرآن و در لسان شرع از این جهان به قریه یا روستا یاد شده است. ربنا اخرجنا من هذه القریه الظالم اهلها (خدایا ما را ازین روستایی که اهل آن ظالمند خارج کن). پس دنیا قریه و روستایی بیش نیست هم به جهت ضیق ظاهری و هم ضیق...
  • سلام شنبه 17 مرداد 1394 15:12
    سلام در اسلام به معنای خوش آمد گویی نیست؛ بلکه قولی از رب رحیم است (سلام قولاًً من رب رحیم). سلام از اسماء جامع الهی است. و هر اسمی از اسماء خدا در عالم مظهری دارد. بزرگی می فرمود سلام در قرآن تاویلش حضرت زهراء سلام الله علیها است. سلام علیکم یعنی فاطمی باشید. عیسی که در مهد گفت والسلام علی یوم ولدت و یوم اموت و یوم...
  • ام ابیها شنبه 17 مرداد 1394 15:11
    برخی چنین تصور می کنند که لقب ام ابیها را پیامبر از روی احساسات پدری به حضرت زهرا فرمود؛ ولی سخن معصوم هرگز تحت تاثیر عواطف و احساسات، از مجرای حقیقت خارج نمی شود. هیچ مبالغه ای در کلام معصوم وجود ندارد و هرچه او فرماید برای همیشه عین حقیقت بلکه حقیقت آفرین است. در نتیجه حضرت زهرا سلام الله علیها به حق مادر پدر است....
  • اندر معانی عید شنبه 17 مرداد 1394 15:11
    کلمه عید از عود به معنای بازگشت گرفته شده است. معاد نیز از همین ریشه است. پس عید بازگشت به اصل مبدا یا بازگشت به فطرت توحیدی می باشد. عید به معنای جشن و شادی نیست. هر کسی کو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش. در اسلام روزهایی را به عنوان عید می دانیم. روز جمعه در میان ایام سال بیشترین فراوانی را دارد. این...
  • به بهانه فاطمیه شنبه 17 مرداد 1394 15:10
    در زیارت روز یکشنبه در زیارتنامه حضرت زهرا علیها سلام می خوانیم: السلام علیک یا ممتحنه امتحنک الذی قبل ان یخلقک و کنت لما امتحنک به صابره. (سلام بر تو که امتحان شدی قبل از اینکه آفریده شوی! و تو در این امتحان صابر بودی). در این فقره از زیارت حضرتش دو نکته نهفته است یکی اینکه ایشان قبل از آفریده شدن،امتحان شده بودند. و...
  • پاپ و جهنم! شنبه 17 مرداد 1394 15:10
    چندی پیش پاپ در اظهارات خود جهنم را نفی کرد و گفت: ما با تفکر و دعا فهم جدیدی از برخی از عقاید به دست آوردیم؛ کلیسا دیگر به جهنم اعتقادی ندارد، زیرا اعتقاد به این مساله، عشق الهی را زیر سوال خواهد برد، همچنین خداوند قاضی نیست؛ بلکه دوستدار بشریت است. وی در ادامه تصریح کرد: خداوند قصد محکومیت کسی را ندارد، علاوه بر...
  • اسم اعظم شنبه 17 مرداد 1394 15:09
    در عرفان و در اغلب روایات اسم اعظم را همان اسم الله می‌دانند، که جامع جمیع اسماء و صفات الهی است و نیز بعنوان اسم ذات نیز از او یاد می‌شود. عبدالرزاق کاشانی در وصف اسم اعظم آن را اسم جامع برای جمیع اسماء می داند و او الله است زیرا او اسم ذاتی است که موصوف به تمامی صفات یا مسمی به جمیع اسماء است و لهذا اطلاق می‌کند...
  • کشف تام نبوی شنبه 17 مرداد 1394 15:08
    در بخشی از یک تحقیق آورده ایم: در عرفان اسلامی بالاترین کشف در مرتبه فنای مطلق و صحو بعد المحو است که سالک ظهور هویت الهی را در عالم وجود مشاهده می کند به نحوی که نه خلق حجاب رویت حق است و نه حق حجاب رویت خلق است. چنین شخصی نبی مرسل و یا ولی کامل مکمل است. و اگر مظهر اسم اعظم الله باشد معصوم مطلق و نبی مطلق و ولی مطلق...
  • قرآن به زبان عربی شنبه 17 مرداد 1394 15:08
    آیات و روایات فراوانی به تنزیل قرآن به زبان عربی اشاره دارد. بی تردید فهم قرآن برای عموم مردم تنها در قالب یک زبان بشری ممکن است. لذا حق تعالی قرآن را به یکی از این زبان ها که عربی است نازل نمود. البته همان گونه که گذشت، علاوه بر قالب زبانی از جهت دیگری قرآن به لسان مردم نازل شده؛ و آن زبان فهم و منطق بشری است. یعنی...
  • معنای عرفانی تنزیل قرآن شنبه 17 مرداد 1394 15:07
    کتاب آسمانی چون از سماء احدیت و واحدیت به عالم طبیعت و حجاب الفاظ بشری نازل شده است؛ به عدد حجابهای بشر عادی محجوب شده است این معنای تنزیل و نزول کتاب الهی است. کما اینکه رسول نیز پس از فنای در حضرت احدیت و قرب مطلق به جهت هدایت خلق به عالم طبیعت و دنیا نزول می کند. قرآن کتاب اسم اعظم است و همان طور که اسم اعظم جامع...
  • رزق شنبه 17 مرداد 1394 15:03
    و رزقکم فی السماء و ما توعدون.(رزق شما در آسمان است و آنچه که وعده داده شده). مدتی در باره این آیه می اندیشیدم. شاید معنای آن این باشد که رزق شما در آسمان است نه در زمین. یعنی در آسمان به دنبال رزق خود بگردید نه در دنیا. به عبارت دیگر به دنبال رزق حقیقی معنوی باشید نه رزق ظاهری مادی و نه حتی رزق ظاهری عبادی! به نظر می...
  • زبان در وحی شنبه 17 مرداد 1394 15:03
    چند سالی است که برخی از افراد با تکیه بر علم کلام جدید، به بررسی کیفیت نزول وحی و ارتباط آن با زبان بشری پرداخته اند. نظر به اینکه علم کلام سنتی در بسیاری از موارد منجمله بحث نبوت و وحی بسیار ضعیف است، این بحث به یکی از چالشهای جدید بین تحصیلکردگان غرب و علمای سنتی تبدیل شده است. بنده در یک تحقیق پیرامون وحی که نتایج...
  • قتیل العبرات شنبه 17 مرداد 1394 15:02
    در زیارت اربعین امام حسین علیه السلام وارد است که امام قتیل العبرات است. مدتها در این معنا می اندیشیدم که کشته اشکها یعنی چه؟ در حالی که به حسب ظاهر امام با تیر و تیغ شهید شد. باز هم باید پاسخ را در عشق جستجو نمود. عشق، معمولاً از معشوق (یعنی کسی که در عشق قویتر و کاملتر است)، سر می زند و به عاشق سرایت می کند. اما...
  • فطرت شنبه 17 مرداد 1394 15:02
    فطرت همه آدما طبق روایات بر اساس توحیده. و هیچ کس با هیچ عملی، چه ظاهری و چه باطنی نمی­تونه اونو از بین ببره. یکی از فطریات میل به زیباییه، همه آدما زیبایی رو دوست دارن. چه بخوان چه نخوان، نمی تونن اونو از بین ببرن. منتها هر کس بر اساس فکر و نظرش زیبایی رو تعریف می­کنه. امکان نداره کسی بگه بَه بَه چه منظره­ی زشتی!...
  • ولایت تکوینی شنبه 17 مرداد 1394 15:01
    یکی از بزرگان حفظه الله می فرمودند: " ظهور و تنزل ولایت در تمام اشیاء وجود دارد. به عنوان نمونه آب تنزل ولایت است. همین آب مادی سبب پیدایش حیات است." همان گونه که در انسانها ظهور ولایت متفاوت است و در برخی ضعیف تر و در برخی قوی تر است؛ در موجودات عالم نیز ظهور ولایت شدت و ضعف دارد. در آب ظهور ولایت قوی است....
  • خیال 3 شنبه 17 مرداد 1394 15:01
    مکاشفه در عالم خیال همانند رویا و خواب دیدن محتاج تاویل و تعبیر است. و تاویل صحیح، از مشکلات و صعوبات در سیر و سلوک به سوی حق تعالی است. علت آن این است که در تاویل کشف خیالی که به نوعی شبیه رویاست عوامل بسیار زیادی دخیل است و نمی توان دو کشف به ظاهر یکسان را برای دو نفر به یک گونه تاویل نمود کما اینکه اگر دو نفر خوابی...
  • خیال 2 شنبه 17 مرداد 1394 15:00
    معنای دیگر خیال، همان عالم مثال است که برزخ بین عالم طبیعت و عالم عقل است که از آن به عالم خیال منفصل نیز تعبیر می گردد. در مقابل آن، عالم خیال متصل است که همان قوه تخیل هر شخص است که متصل به فکر و ذهن هر شخص می باشد. پس خیال منفصل عالمی است جدای از هر شخص و خیال متصل در درون هر شخص است. در نتیجه خیال دارای سه معنا در...
  • خیال 1 شنبه 17 مرداد 1394 14:59
    معنای عرفانی خیال در عرفان خیال به معانی مختلفی اطلاق می شود که آن را از معنای عرفی و عامیانه متمایز می سازد: خیال متّصل، خیال منفصل و رویت استقلالی عالم کون. از منظر عارف عالم بدون توجه به حق تعالی و مظهریت او چیزی جز خیال و وهم نیست. ابن ‌عربی در فصوص در بیان آیه ألم تر الی ربک کیف مدّ الظلّ و لو شاء لجعله ساکناً...
  • هرمنوتیک شنبه 17 مرداد 1394 14:58
    هرمنوتیک را اغلب به معنای فهم متن معنا می کنند. البته بعداً به فهم ذهن، زمان و فرهنگ نیز گسترش یافت. که اینها هم به صاحب متن و هم مفسر متن در ارتباط است. یعنی مفسر دارای یک سری پیش فرضها و فرهنگها و ادبیات خاص خود است که ممکن است با پیش فرضهای نویسنده متن، متفاوت باشد. همین تفاوت باعث می شود تا مفسر نظر شخصی خود را...
  • هادم اللذات شنبه 17 مرداد 1394 14:58
    در روایتی آمده است که مرگ هادم اللذات(ویران کننده لذات) است. معمولاً این روایت را به سختی مرگ که همه لذتهای انسان را در طول عمر نابود می کند؛ تعبیر می کنند. اما مرحوم دولابی رضوان الله علیه می فرمود که این روایت را غلط معنا می کنند. معنای روایت این است که مرگ آنقدر شیرین است که همه لذتهای قبلی در مقابل آن ناچیز است....
  • نسبت اخلاق با عرفان عملی شنبه 17 مرداد 1394 14:57
    علم اخلاق، نسبت به عرفان در مرتبه مقدماتی و یا حداکثر در مرتبه متوسط سلوک بحث دارد. عرفان ضمن جامع بودن اخلاق، هدف را وصول به حق تعالی می داند. اما هدف از اخلاق نهایتاً تزکیه نفس و رسیدن به قرب خداست. اخلاق برای مبتدیان و متوسطین سلوک دستورالعمل دارد؛ ولی عرفان علاوه بر این دو گروه برای منتهیان و اولیاء نیز سخن دارد....