لمعه ای از دعای سحر

دعای معروف سحر از امام همام حضرت باقر علیه السلام نقل شده است. مرحوم امام خمینی در جوانی شرحی بر این دعای شریف نوشته اند که حاوی نکته مهمی است. ما در این مختصر به این نکته اشاره داریم. در این دعا که حاوی اسماء الهی است، امام حق را به آنها قسم می دهد. فرازهای این دعا مشابه هم می باشد. اللهم انی اسالک من بهائک بابهاه و کل بهائک بهی اللهم انی اسالک ببهائک کله. همچنین جمال و جلال و ... در هر فراز امام علیه السلام می فرماید من از بهاء یا جمال و ... تو بالاترین و بهترین را می خواهم در حالی که همه بهاء و جمال تو بهترین و جمیل است. اگر همه جمال حق جمیل است چرا حضرت طالب زیباترین است. مرحوم امام خمینی این سوال را به زیبایی پاسخ می دهد. در واقع این دعا بر حسب مرتبه سلوک سالک از کثرت به سوی وحدت است. یعنی سالک ابتدا کثرات را ملاحظه می کند و چون کثرت بین است لاجرم به دنبال بهترین و زیباترین ظهور و تجلی خداست. اما زمانی که به توحید رسید و در اسماء الهی محو شد و جز حق در عالم مشاهده نکرد همه اسماء و مظاهر آنها را ظهور خدا می بیند و بین مظاهر فرقی نمی گذارد چون همه ظهور ذات الهی هستند. لذا در برخی روایات که از معصوم علیه السلام سوال می شود که اسم اعظم خدا کدام است می فرمایند که همه اسمای خدا حسناست. زیرا همه ظهور ذات حق تعالی هستند. از این رو گوید عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست. در این مرتبه سالک به تعینات نظر ندارد بلکه حق را در آن شیئ یا اسم مشاهده می نماید. و چون اشیا،؛ مظاهر اسماء اند همان حکم بر آنها جاری است. در نتیجه تفاضلی برای اسماء یا تعینات آنها مشاهده نمی کند. در این حال که غلبه کامل وحدت بر قلب ولی است، همه اسماء را زیبا و بهی می بیند لاجرم فرقی بین اسماء الهی قائل نمی شود. زیرا خوب و خوبتر یا زیبا و زیباتر و ... دیدن خود نوعی کثرت بینی است و عارف در مقام توحیدِ صرف، هیچ کثرتی نمی بیند. عارف کامل پس از تکمیل سفر دوم از اسفار اربعه به مقام توحید صرف نائل می گردد و هیچگونه تکثری مشاهده نمی کند. پس همه را یکی می بیند در تنیجه آن یکی زیباست و با دیگری مقایسه نمی شود تا زیباتر یا زیباترین باشد.