کتب علیکم الصیام

در آیه معروف روزه در قرآن آمده است که کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون. در برخی از پستهای قبلی در باره روزه مطالبی را عرض نمودیم که تکرار نمی کنیم. در این مطلب به کلمه "کتب" اشاره داریم. کتب به شکل مجهول در آیه به معنای " نوشته شده" می باشد. در قدیم کتابت بر روی سنگ یا چوب یا سطوح صاف مثل استخوان کتف شتر و یا پارچه و الیاف انجام می گرفت. از این روی کتاب را کتاب می گفتند که نوشته هایش ثابت و ماندنی بودند. پس کتاب در معنای اصلی یعنی ماندنی و لا یتغیر. بنا به قول بزرگی کتاب یعنی حقیقت ثابته لا یتغیر. این حقیقت در جان مومن نهاده شده است. لذا در آیه شریفه می فرماید که "علیکم"؛ یعنی بر جان شما نوشته شده است. پس روزه در قرآن نوشته نشده بلکه در جان مومن ثبت است. و چون در جان مومن نوشته شده مومن روزه دار است. حتی اگر در شرع واجب نبود. مومن حقیقی چه بخواهد و چه نخواهد روزه دار است. چون همانطور که قبلا گفتیم روزه به معنای نخوردن و نیاشامیدن ظاهری نیست. بلکه روزه دار حقیقی به غیر خدا هیچ توجهی نمی کند. زیرا هرگونه توجه به غیر، اکل از کون است و موجب بطلان روزه است.

خطاب "کم" به همه ناس نیست بلکه به مومن و عاشق حقیقی اطلاق می شود. خطاب به همه مردم معمولاً با کلمه ناس در قرآن آمده است. "کم" خطاب خاص است و شامل عاشقی است که در خلقت و جانش عشق حق نهاده شده است. او به دنبال معشوق حقیقی می گردد و دنیا و یا حظوظ مادی و حتی معنوی و اخروی، او را از محبوب باز نمی دارد. چون در جانش روزه ثبت شده پس به چیزی از مادیات و معنویات نمی تواند دل  بندد. و چون دل نبندد روزه دار است حتی اگر از نعمتهای الهی استفاده کند روزه اش باطل نمی شود. و یا اگر از روی فراموشی چیزی بخورد روزه اش صحیح است. پس عاشق را به قول عرفا، خراج نیست. نکته اصلی خوردن و استفاده نیست بلکه دل نبستن و توجه نکردن است.