مهاجر الی الله

در آیه شریفه ای آمده: و من یخرج من بیته مهاجراً الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی الله. کسی که از خانه اش به سوی خدا و رسولش مهاجرت کند و سپس مرگ را درک کند، اجر او با خداست. ظاهر آیه مربوط به کسانی است که در راه کعبه و در موسم حج از دنیا می روند اما باطن آیه همانطور که اهل معرفت گفته اند مربوط به سالکین الی الله است. به تعبیر مرحوم امام، کسی که از بیت تاریک نفس به سوی خدا و رسولش هجرت کند و بعد به فناء برسد اجر او با خداست. پس هجرت ظاهری حرکت از شهر و دیار به سوی مکه و منی است و حرکت باطنی حرکت از خانه نفس و خودخواهی و خودپرستی به سوی خدا خواهی است و نهایت هجرت، رسیدن به قرب و فنای فی الله است. مهاجرت به سوی رسول هم همان مهاجرت به سوی خداست. زیرا ان الذین یبایعونک انما یبایعون الله (کسانی که با تو بیعت کنند همانا با خدا بیعت کرده اند) و من یطع الرسول فقد اطاع الله (هر کس از رسول اطاعت کند از خدا اطاعت کرده است) و .... سالک، مسافر است و بر او احکام سفر جاری است. وقتی که به وطن رسید یعنی رسول و خدای رسول، آن موقع احکام وطن بر او جاری می شود. از این رو در مسجد النبی و مسجد الحرام و مسجد کوفه و حرم امام حسین علیه السلام نماز را می توان تمام خواند زیرا این نقاط وطن مومن است. رسیدن به رسول و امام، وصول به حق است. آنجا وطن حقیقی مومن است. غیر از آن، مومن مسافر است یعنی به آن مکان تعلق ندارد. نمازش شکسته و روزه نمی گیرد. از این رو فرموده اند حب الوطن من الایمان بی شک حب سرزمین و خاک و کشور از ایمان نیست. بلکه حب وطن اصلی که مقام قرب و وصال است؛ از ایمان است. به قول حافظ: من از دیار حبیبم نه از بلاد غریب. سالک از درگاه الهی می خواهد که او را از این دنیایی که اهل آن ظالمند، خارج سازد و به دیار یار که دیدار اولیای اوست برساند. ربنا اخرجنا من هذه القریه الظالم اهلها. پس وطن هر کس آن جایی است که وی از آنجا به این دنیا آمده است و تا به آن موطن باز نگردد مهاجر است. مهاجر الی الله به خدا خواهد رسید و مهاجر به نفس و شیطان به دوزخ رهسپار است.