نفس الله القائمه

در یکی از زیارات امیر المومنین علیه السلام می خوانیم: السلام علی نفس الله القائمه فیه بالسنن سلام بر نفس خدا که سنن در او قائم است. نفس به معنای ذات شئی است. نفس به فتح فاء نیز از آن جهت نفس نامیده شده که از نفس به سکون فاء نشاءت می گیرد. همچنین به معنای روح و جان شئی و گاهی به نفس ناطقه انسانی. همه این معانی به ذات شئ بر می گردد. در برخی مطالب قبلی اشارات زیادی به این نکته شده که انسان کامل و ولی مطلق مظهر همه اسماء و صفات الهی است آنهم در حد اطلاقی نه ظهور مقید و محدود. الله اسم اعظم الهی است که جامع همه اسماء است. نفس الله یعنی حقیقت اسم اعظم خود وجود مبارک امیرالمومنین علی علیه السلام است. اما این حقیقت ولی مطلق در مقام اطلاقی است نه وجود متعین خلقی و مخلوقی او که مقام عبودیت و بندگی است. در پستهای قبلی نیز اشاره شده که ولیّ دو شان خلقی و ربوبی دارد. در مقام خلقی عبد و ذلیل و فقیر است ولی در مقام ربوبی اول و آخر و ظاهر و باطن و بقیه اسماء است. در این زیارتنامه شریف می فرماید حضرت علی علیه السلام نفس الله است. یعنی جان و روح و حقیقت اسم اعظم الهی است. اوست اسم اعظمی که همه اسماء و در نتیجه همه هستی زیر لوای او هستند. چنانچه رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود آدم و من دونه تحت لوایی. همه موجودات مظهر او ظهور خودش هستند عاشقم بر همه عالم که همه عالم ازوست. بلکه همه عالم خود او و شوون اویند. همه اسمای الهی مظهر دارند و هیچ اسمی بدون مظهر و تعین نیست. اسم الله نیز بدون مظهر نیست و مظهراو ولی مطلق است. پس او وجود جامعی است که همه چیز را در برگرفته است. اوست که عقول در او حیران و سالکان در او محو هستند. هر کس به قدر تجلی و ظهور آن حقیقت در وجودش او را می شناسد.

معشوق چون نقاب ز رخ در نمی کشد

هر کس حکایتی به تصور چرا کند.

اوست سلطان ما عرفناک که کسی جز خودش و اهل بیت او را نشناخت. و آنچه که در مدح و ثنایش بگویند همه نقص است و قصور.